Recept: Poncha da Madeira
gepubliceerd op: 06 mei 2020
Op Madeira zul je zien dat er ontzettend veel barretjes langs de weg zijn die Poncha maken. Vaak wordt dit buiten al aangeduid middels een bord met daarop een afbeelding van het traditionele glas en een caralhinho ( hierover later meer uitleg) erbij.
Recept Poncha da Madeira
De laatste 15 jaar was het voor ons gezin een vaste prik om de Poncha Bar als eerste te bezoeken nadat wij geland waren op Airport Funchal. Onderweg naar Calheta reden we dan met de auto langs Ribeira Brava en namen daar de afslag richting Serra da Aqua waar onze en Madeira’s meest bekende Poncha Bar is: Taberna da Poncha. Een plek die daardoor synoniem stond voor het vieren van de eerste vakantiedag op Madeira door het heffen van een glas Poncha samen.
Het ontstaan van deze bar is ook wel bijzonder gegaan. De oude man die hier tot een jaar of 10 geleden nog een kleine supermarkt exploiteerde zag de klandizie teruglopen ieder jaar. Dit was vooral te danken aan de komt van de grotere supermarkten op het eiland. Iets wat over ter wereld wel gebeurd helaas. Maar het ondernemersbloed zorgde ervoor dat hij niet opgaf, maar juist doorging met iets anders. De balie, weegschaal en kassa bleef staan, maar alle vakken voor granen en groenten maakte plaats voor glazen, flessen aguardente, sinaasappelpers, glazen kannen, en een flike set carhalhinho’s. En de Taberna da Poncha was een feit. Inmiddels perst hij zelf niet meer, maar heeft de familie jeugd de werkzaamheden opgepakt. En loopt hij vooral graag tuusendoor om hier en daar wat lege glazen op te halen. Schitterend om te zien zo. Altijd een vriendelijk knikje en de hond van mn ouders even aaien.
Het leek ons leuk om daarom eens met jullie het recept te delen om een dergelijke Poncha zelf te maken thuis. Vooral voor hen die hier nog niet bij ons op Madeira zijn geweest, maar ook ook voor onze gasten die het moment graag herbeleven thuis. Er zijn diverse verschillende recepten, maar we bespreken hieronder de meest geserveerde en wellicht de origineelste vorm ervan.
Poncha is het meest traditionele drankje van Madeira! Dat wil zeggen: wie naar Madeira gaat en geen Poncha gedronken heeft, kan niet opscheppen dat hij op de parel van de Atlantische Oceaan is geweest. Hoewel het een typisch drankje is van Câmara de Lobos, is het over het hele eiland bekend en zeer gewaardeerd. Een drankje wat op Madeira het gehele jaar gedronken wordt bij de mensen thuis en op de vele festa’s die hier in vooral de zomermaanden gehouden worden. En wat wellicht nog het meest bijzondere is van dit redelijk arbeidsintensieve drankje, het zal altijd vers in het zicht voor je gemaakt worden. Hoe druk het ook is, iedereen wacht altijd rustig op z’n beurt. Wellicht hoort dat ook wel bij de vriendelijke eigenschap die de Madeirense veelal hebben.
Voorheen werd het alleen gemaakt met een distillaat van rietsuiker (brandy), waarbij dezelfde hoeveelheid water, suiker en kleine dunne stukjes citroenschil werden toegevoegd.
Door de jaren heen is dit recept verder uitgewerkt en geperfectioneerd. Momenteel is brandewijn rietsuiker het tijdloze element, een verbetering was de bijenhoning vanuit Calheta vermengd met citroensap. Voor de liefhebbers van verschillende drankjes, raden we je aan om de verschillende smaken van dit drankje te proeven tijdens je tijd op Madeira, bijvoorbeeld de passievrucht, tomaat, sinaasappel, absint of whisky. Deze smaken worden verkregen door honing te vervangen door fruit of sterke dranken. Voor ieder wat wils natuurlijk. Wij vinden zelf de Poncha met Tangerina (soort klein heel zacht/zoet smakend lokaal mandarijntje) erg lekker.
De Poncha en z’n verhaal
Volgens bepaalde studies komt het oorspronkelijk recept uit India, waar het bekend staat als Panch, wat letterlijk vertaald vijf ingrediënten betekent: de arak - gedistilleerde drank die is verkregen uit rijst of kokosnoten -, citroensap, suiker, kruiden, thee - en water.
Tot nu toe is men van mening dat de eerste plek buiten India het eiland Madeira is geweest waar dit drankje werd geïntroduceerd. En dan wel in Camara de Lobos, een klein vissersdorpje dat halverwege de achttiende eeuw door de Britten werd aangedaan tijdens hun reizen op zee. Net zoals veel andere gewoontes en specerijen uit de Oost werd ook dit drankje aan land gebracht op Madeira.
Tijdens de negentiende eeuw is de Poncha een drankje geworden dat op heel Madeira werd gedronken door de rijke en minder rijke mensen van het eiland. Echt een volksdrank is het geworden en ook eentje waar iedereen vandaag de dag nog steeds erg trots op is.
De basis die Poncha speciaal maakt is aguardente de cana. Een distillaat van suikerriet wat op Madeira nog steeds veel verbouwd wordt door de lokale bevolking.
Tijdens de kolonisatie in 1425 werd suikerriet geïntroduceerd op Madeira. Vanaf dat moment werd het eiland een zeer belangrijke leverancier en producent van een product dat bekend stond als ‘wit goud’. Het land waar dit opgroeide was blijkbaar erg lastig om te bewerken, en daarom werden slaven vanuit Afrika gehaald om dit gewas te bewerken en verwerken op de suikerrietplantages. Suiker was destijds een luxeproduct en naar mate de plantages steeds groter werden, werd deze industrie erg belangrijk voor de lokale economie op het eiland.
Madeira werd de grootste en belangrijkste rietsuikerproducent van Europa, en vele handelaren kwamen naar het eiland en vestigde zichzelf in Funchal en de omringende dorpen tot aan Ribeira Brava aan toe. Er ontstond een zeer levendige handel in producten in de haven van Funchal en werd daardoor echt een handelscentrum van goederen.
Maar genoeg gepraat over de geschiedenis en het ontstaan, hoe leuk dat ook is om te weten natuurlijk. We gaan over tot het omschrijven van een recept.
Poncha ingredienten:
• 250 ml Aguardente de Cana
• 3-5 eetlepels goede bijenhoning
• sap van 2 citroenen
• sap van 2 sinaasappelen
Poncha voorbereiding:
1. Pers de citroen en sinaasappel uit en giet het citroensap in een pot of kan met de honing.
2. Met "caralhinho" (de stok om te roeren - typisch Madeira) alles goed roeren en tussen de handen laten draaien. Deze unieke manier zorgt ervoor dat de honing goed mixt met het sap en de aguardente. De caralhinho is een bijnaam op Madeira voor: klein piemeltje. Dan weet je dat ook weer :)
3. Voeg wat aguardente toe en roer/draai opnieuw, voeg hierna de rest van de aguardente toe.
4. Zorg dat het hele mengsel goed gemixt is en alles geheel opgelost tot 1 vloeistof.
5. Voeg meer honing of aguardente toe, afhankelijk van je smaak. Dit is erg wisselend per persoon en ook uiteraard van de kwaliteit vruchten die je gebruikt.
6. Voor het uitschenken is het wellicht prettig om alles nog 1 keer door een fijne bolzeef te laten gaan om stukjes vruchtvlees eruit te halen.
7. Serveer in kleine glaasjes, en bij voorkeur de orginele glazen die overal hetzelfde zijn op Madeira in ieder restaurant of cafe.
Geniet van dit godendrankje, wij kunnen er maar geen genoeg van krijgen steeds. Het heeft al meerdere malen ervoor gezorgt dat we niet meer gingen koken thuis en kozen voor een overheerlijke pizza van het restaurant hier vlakbij ons. Het is een sfeerverhogend medicijn en geloof het of niet, wij zijn al ruim 2 jaar nooit meer verkouden en hebben sindsdien geen griep meer opgelopen.
Het is echter nog nooit voorgekomen dat wij 1 poncha dronken. Wellicht is dat iets wat aan ons ligt, maar we horen graag of andere hier dezelfde ervaring mee hebben :) Laat het ons weten in de comments hieronder.
Bekijk hier een stukje over poncha's op Madeira
Abraco
Anne & Dave
Berichten
Bericht toevoegen