Sugarcane oogst op Madeira 2022
gepubliceerd op: 10 apr. 2022
Wij wonen in Arco da Calheta en zijn omringd door bananenplantages en suikerrietvelden in deze omgeving. Deze laatste heeft een keer per jaar een mooie traditie van oogsten en verwerken van het product in Calheta, Funchal en Porto da Cruz. Daar staan de laatste 3 nog werkende fabrieken op het eiland.
Deze week zijn we samen even naar de locatie geweest hier in Calheta. Een mooie plek die voor iedereen gratis toegankelijk is om te kijken naar het proces zelf en de machines die daar staan. Buiten zie je al weken de vrachtautootjes volgeladen opgesteld staan voor de fabriek. Mooi om te zien en een teken voor ons om de schoorsteen in de gaten te houden van de fabriek. Wanneer de pluimen eruit komen is het tijd om erheen te gaan voor ons.
Eenmaal binnen gelopen kijken we al ‘nekkend’ om de hoekjes naar de hardwerkende mannen die de suikerrietstengels uitladen en richting de transportband verplaatsen. Vanaf een afstand wenkt een jongen enthousiast naar ons dat we dichterbij moeten komen kijken. Ze zijn allemaal super trots op deze oogst die vaak een traditie is met alle familieleden en vooral in ere wordt gehouden in plaats van dat het voor hun levensonderhoud is. Madeirense zijn erg gesteld op hun tradities en laten maar al te graag zien hoe dat gaat. We zien het aan alle gezichten van deze mannen die hier hard aan het werk zijn. Een oorverdovend lawaai is het in de ruimte, en niemand heeft enige vorm van gehoorbescherming in/op zien we. Dat is toch wel bijzonder en laat ook wel zien dat dingen hier best anders gaan dan aan het vasteland. Gelukkig is het maar een paar weken per jaar dat ze hier staan. De trotse gezichten die ons steeds aankijken geven een mooi beeld en voor ons een warm welkom gevoel. We nemen enkele kiekjes en wat film van het werkproces en vertrekken weer naar buiten. Blij dat we dit nu eindelijk eens van dichtbij hebben gezien na al die jaren.
Het verwerkingsproces van de stengels is een kwestie van persen tot het sap eruit komt en dit sap wordt opgeslagen in een warme plek. Daar gaat het fermenteren en er ontstaat een laag alcoholpercentage van 5 tot 7 procent doordat de suikers omgezet worden in alcohol. Dit kan wel tot 3 dagen duren, soms wel tot een week. wat weer ten goede kan komen van de intense smaak van de rum. Vanaf hier wordt het gefilterd en begint het distillatieproces. De uiteindelijke smaak wordt bepaald door de soort van vaten waarin de rum wordt opgeslagen voor rijping. De meeste rum wordt direct gebotteld hier op Madeira om gebruikt te worden in kookprocessen en bijvoorbeeld het maken van Madeira’s bekendste lokale drankje de Poncha. De rum wordt hier ook wel aguardente genoemd en is een jonge rum die wit van kleur is. Verkrijgbaar in 40% en 50% alcohol gehalte.
Over de Poncha hebben wij een eerder blog geschreven die je hier kunt vinden.
Blog over Poncha: het lokale drankje van Madeira
Een product welke ook erg populair is op Madeira is de Bolo de Mel. De basis is afkomstig van een extract welke gemaakt wordt van de suikers die uit de suikerriet komt tijdens het persen.
Dit gebak is waarschijnlijk het oudste dessert van Madeira sinds er mensen wonen op het eiland. De nonnen die in het Santa Clara klooster woonden in de15e eeuw maakten daar een recept met het suiker extract en een mix van specerijen die de indiëvaarders mee hadden genomen uit de Oost en deze ruilden ze tijdens hun bevoorradings momenten in de haven van Funchal. Het suiker extract heet hier in de volksmond molasses en vind je terug in veel gerechten als finishing op vlees, vis en salades. Als een soort van balsamico stroop wordt dit toegepast.
Een Bolo de mel werd bekend buiten Madeira in een periode toen Madeira een belangrijke suikerproducent was voor Europa. Het originele recept is dus met molasses en dat gaf de cake een diep donkere kleur en door het hoge suikergehalte kreeg de cake een mooie sponsachtige structuur. Soms wordt de cake nu gemaakt met honing waardoor de kleur en smaak anders zijn. Op de originele manier worden ook vaak noten en rozijnen toegevoegd. Kruiden als kruidnagel, kaneel,m anijszaad en zelfs pepers kom je tegen. wanneer op de juiste manier gemaakt kan de cake of koek wel tot 5 jaar worden bewaard. De cake wordt word nooit gesneden en het is de bedoeling dat deze door iedereen met de hand in stukken wordt gescheurd.
Volgens de traditie maken de Madeirense deze Bolo’s rond 8 december zodat ze klaar zijn met de kerst. Vaak in zulke grote aantallen dat er daarna nog het hele jaar van gegeten kan worden. Maar wanneer ze net gemaakt zijn toch wel het allerlekkerst.
Misschien zelfs een klein tikkie in de magnetron geeft de smaken nog meer kans om naar boven te komen. Probeer het gerust wanneer je hier bent, of neem ze mee naar huis en verras je vrienden thuis ermee tijdens de koffie.
Groetjes Anne & Dave
Heb je een vraag? stel hem gerust hieronder.
Of deel dit blog op Facebook voor ons (copy/paste de link)
De zwartfoto's zijn gemaakt met een iphone van foto's die tentoongesteld waren in het museum van Calheta bij de sugarcane factory.
Berichten
Bericht toevoegen